استاد محمدرضا شجریان ۱ مهر ۱۳۱۹ زاده شد و ۱۷ مهر ۱۳۹۹ چشم از جهان فرو بستبه گزارش ایسنا، ۱۵ مقطع از ۸۰ سال زندگی استاد آواز ایران را در ادامه می‌خوانید
محمدرضا شجریان در مشهد متولد شد و از کودکی با توجه به استعداد و صدایی که داشت، تحت تعلیم پدر خود مهدی شجریان که قاری قرآن بود، مشغول به پرورش صدای خویش شد
در سال ۱۳۳۱، برای نخستین بار صدای تلاوت قرآن او از رادیو خراسان پخش شد
در سال ۱۳۳۸ به دانشسرای مقدماتی در مشهد رفت و پس از دریافت دیپلم، به استخدام آموزش و پرورش درآمد و به تدریس مشغول شد و در این زمان با سنتور آشنا شد و فراگیری این ساز را نزد «جلال اخباری» شروع کرد
شجریان در سال ۱۳۴۰ با «فرخنده گل‌افشان» ازدواج کرد که حاصل آن سه دختر به نامهای فرزانه (راحله)، افسانه و مژگان و یک پسر به نام همایون بود
او در سال ۱۳۴۶ به تهران رفت و با «احمد عبادی» آشنا شد و همچنین در کلاس «اسماعیل مهرتاش» شرکت کرد. در همین سال برای آموختن خوشنویسی در انجمن خوشنویسان نزد «ابراهیم بوذری» رفت و از سال ۱۳۴۷، خوشنویسی را نزد «حسن میرخانی» ادامه داد. او در سال ۱۳۴۹، درجهٔ ممتاز را در خوشنویسی به دست آورد
شجریان تا سال ۱۳۵۰ به‌خاطر اینکه پدرش می‌خواست خانواده‌اش بیشتر با قرائت قرآن شناخته شود، با نام مستعار «سیاوش بیدگانی» با رادیو همکاری می‌کرد ولی بعد از آن پدرش به او اجازهٔ استفاده از نام اصلی‌اش را داد
وی تا سال ۱۳۴۷ در استخدام آموزش و پرورش بود و پس از مدتی تدریس و مدیریت مدارس، به وزارت منابع طبیعی انتقال یافت
در سال ۱۳۵۱ در برنامه گل‌ها با «نورعلی‌خان برومند» آشنا شد و شیوهٔ آوازی «سیدحسین طاهرزاده» را نزد او آموخت و از سال ۱۳۵۲ نزد «عبدالله دوامی» ردیف آوازی و شیوه‌های تصنیف‌خوانی را فرا گرفت
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۵۶ در مسابقهٔ تلاوت قرآن کشوری، رتبهٔ نخست را به دست آورد
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۵۷ به‌دلیل آنچه خود گفته است «آن موقع، آنجا با روحیات من نمی‌خواند، سیاست پخش صداها را از رادیو تلویزیون، من حس می‌کردم کاباره‌دار دارد تعیین می‌کند و ابتذال فرهنگی …»، همکاری‌اش را با رادیو و تلویزیون ایران ادامه نداد
وی در سال ۱۳۵۸ مناجات «ربّنا» شامل برخی آیات قرآن و همچنین مناجات مثنوی افشاری را به صورت بداهه و بدون تمرین خواند که ابتدا به قصد آموزش به هنرجویان برای پخش در ماه رمضان بود اما رادیو همان اجرا را پخش کرد و این دعا به مدت سه دهه از اصلی‌ترین برنامه‌های رادیو در ماه رمضان بود
محمدرضا شجریان پس از جدایی از فرخنده گل‌افشان، در حدود ۵۳ سالگی و در سال ۱۳۷۱ با «کتایون خوانساری» ازدواج کرد. حاصل ازدواج دوم او پسری به‌نام «رایان» است که در سال ۱۳۷۶ در کانادا متولد شد
پس از دهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری، محمدرضا شجریان در نامهای به عزت‌الله ضرغامی از وی خواست تا از پخش آثار او در صدا و سیما خودداری کند
محمدرضا شجریان مبدع چند ساز جدید در موسیقی ایرانی نیز یود. او در اردیبهشت ۱۳۹۰ در نمایشگاهی در تهران این سازها را رسماً به نمایش عمومی درآورد. برخی این سازها عبارتند از صراحی، شهر آشوب، ساغر، کرشمه، سبو و … .
در سال ۱۳۸۶ مادر شجریان درگذشت و وی در مراسم ختم مادرش پس از ۳۰ سال، ربنا را مجددا خواند