خشایار باقرپور، مدیرعامل اتحادیه تعاونیهای عمرانی شهر تهران از تداوم رکود حاکم بر بازار مسکن در پایتخت ایران خبر داد و آن را نتیجه رفتار هیجانی در قبال قیمتهای سال گذشته دانست.باقرپور گفته است: «وقتی قیمتها شتاب میگیرد، بازار بهصورت کاملا مقطعی از رکود خارج میشود و وقتی قیمتها آرام میگیرد، دوباره به رکود عمیق فرومیرود
اما به گفته کارشناسان حوزه مسکن، رکود حاکم بر این بازار تاثیری بر کاهش قیمتها ندارد و به نظر میرسد خانههایی که برای فروش ارائه میشوند، قیمتهایی برای نخریدن بر خود دارند.رشد ناگهانی و موقت ۶۵ تا ۸۰درصدی قیمت مسکن در برخی مناطق تهران و دیگر کلانشهرهای ایران طی ماههای آذر تا بهمن سال ۱۴۰۱ موجب شد کارشناسان پیشبینی رکود طی سال ۱۴۰۲ را داشته باشند
سقوط ارزش ریال در سال ۱۴۰۱ سبب شد بسیاری از افراد تنها برای حفظ سرمایه خود بهسمت بازار ملک هجوم بیاورند و همین موضوع برای مدتی خریدوفروش املاک حدود ۱۰۰ متری را در تهران رونق بخشید.کارشناسان مسکن معتقدند فروشندگانی که طی هفتههای اخیر وارد بازار شدهاند، همان خریداران سال گذشتهاند که با بهثبات نسبی رسیدن قیمتها، قصد فروش دارند؛ اما باتوجهبه اینکه بهطور سنتی در تهران املاک بین ۶۰ تا ۸۰ متر آسانتر خریدوفروش میشوند، املاک بیشاز ۱۰۰متری بدون خریدار ماندهاند
در تهران همواره خریداران سرمایهای ملک نیز بهدنبال متراژهای ۶۰ تا ۸۵ مترمربعی بودهاند که بتوانند در زمان رونق، آنها را سادهتر در بازار به فروش برسانند.برخی مشاوران املاک بر این باورند که هیجان تبدیل سرمایه به ملک در سال گذشته سبب شد اکثر خریداران بدون آشنایی به ساختار حاکم بر بازار، بهجای خرید چند ملک با متراژ متوسط، بهدنبال خرید املاکی باشند که تمام سرمایه آنها را پوشش دهد
این مسئله سبب شده است درحالیکه طی ماههای اخیر خانههای متراژ متوسط مناطق مرکزی تهران به تداوم افزایش قیمت خود ادامه میدهند، خانههای متراژ بالا در مناطق شرقی و غربی و شمالی تهران، تحمل قیمتهای کنونی را نیز نداشته باشند و فروشندگان حقیقی نیز چارهای جز کاهش قیمت نخواهند داشت
درعینحال، رکود کنونی موجب تردید درمیان سازندگان نیز شده است و به نظر میرسد بسیاری از پروژههای ساخت که در مراحل اولیه تخریب و گودبرداری بودهاند، روند عملیاتشان متوقف شده است.گزارش رسانههای اقتصادی ایران نشان میدهد تمایل خریداران از خرید املاک درحال ساخت، بهسمت خرید واحدهای کوچکتر، حتی در مناطق حاشیهای سوق پیدا کرده است. دلیل این موضوع، امکان تبدیل ملک به نقدینگی در زمان مدنظر خریدار است که چنین گزینهای در شرایط پیشخرید املاک درحال ساخت ممکن نیست
برخی وبسایتهای اقتصادی بر مبنای گزارشهای میدانی خود، فاصله میان توان مالی مردم با قیمتهای ارائهشده را موجب ایجاد شرایطی دانستهاند که در آن افزایش قیمت فایلهای ارائهشده تنها بهصورت کاذب ادامه دارد.وبسایت اقتصادنیوز در گزارشی به نقل از مشاوران مسکن آورده است که اصرار بر قیمتگذاری غیرواقعی ازسوی برخی فروشندگان، امید خریدارانی را که قصد سکونت در ملک خریداریشده را دارند، به کاهش التهاب کاذب حاکم بر بازار، کم کرده است
فرشاد فاطمی، اقتصاددان، معتقد است ازدسترفتن فرصت پسانداز در خانوارهای ایرانی بهدلیل تورم حاکم بر اقتصاد، امکان خرید مسکن اول یا ارتقای مسکن را ناممکن کرده است.همچنین حذف خریداران واقعی موجب شده است بازار مسکن منحصر به خریداران سرمایهای شود که همواره امیدوارند همزمان با تورم حاکم بر بازار، سرمایه خود را بالاتر از میزان تورم موجود، بدل به نقدینگی کنند.فردین یزدانی، کارشناس اقتصادی حوزه مسکن، نیز انسداد حاکم بر اقتصاد کلان کشور را عامل سرایت این انسداد به بازار مسکن میداند
به گفته یزدانی، این چرخه اصلاح نخواهد شد، مگر اینکه تورم عمومی کنترل و خاصهخرجیهای دولتی کم شود و سیاستگذاریها به مسیر درست هدایت شود.ازسوی دیگر، فقدان بازار مطمئن جایگزین برای سرمایهگذاری بهجز مسکن، سبب شده است بیشتر افراد تمایل داشته باشند املاکی را که خریداری کردهاند، حفظ کنند.در این شرایط، اصرار دولت بر راهکارهای شکستخورده، ازقبیل وعده ساخت مسکن، اعطای وام با بهره بالا و یا طرح واگذاری زمین، نیز نمیتواند به خروج بازار از رکود و بازگشت قیمتها کمکی کند