بر اساس فرمان دولت تاجیکستان، اسامی خارجی سه هزار و ۵۰۰ مکان طبیعی این کشور به فارسی تغییر داده شد. محققان تاجیکستانی اسامی موردنظر برای این مکانها را از میان نامهای فارسی مناطق تاجیکستان یا شخصیتهای معروف در ادبیات فارسی و نیز تاریخ تاجیکستان برگزیدهاند
به دستور حکومت تاجیکستان، از دو سال پیش یک گروه پژوهشی با بررسی اسامی بیش از ۱۲ هزار منطقه طبیعی این کشور، مشخص کرد که در میان آنها، نام چهار هزار و ۳۱ منطقه طبیعی مانند یخچالها، کوهها و دریاها و ۸۰۲ شهرک به زبانهای خارجی است و باید به فارسی تغییر داده شود
بر اساس مصوبه دولت تاجیکستان، اسم بزرگترین یخچال طبیعی سلسله کوههای پامیر از «فدچنکو» به «ونج یخ» تغییر داده شد. فدچنکو نام یکی از دانشمندان روسی است که این یخچال طبیعی به اسم او است اما دولت تاجیکستان اکنون نام یکی از نواحی استان بدخشان تاجیکستان را بر آن گذاشته است
به همین ترتیب، اسامی ۱۶۵ یخچال طبیعی در شهرستانهای مرغاب، لخش و ونج تاجیکستان فارسی شدهاند. بسیاری از این یخچالها در گذشته به اسم شخصیتهای روسی نامگذاری شده بودند اما کانون تاجیکستان اسامی شخصیتهای فارسی و تاجیک را بر آنها گذاشته است و نامهایی چون ابوریحان بیرونی، کیکاووس (قهرمان شاهنامه فردوسی) و برخی دیگر جایگزین اسامی روسی شدهاند
این تلاش دولت تاجیکستان برای تبدیل اسمها از زبانهای خارجی بهویژه زبان روسی به فارسی، بخشی از برنامه دولت این کشور برای احیای زبان فارسی در این سرزمین پس از سالها در محاق ماندن آن زیر سیطره زبان روسی است.تاجیکستان یکی از قدیمیترین زیستگاههای زبان فارسی است؛ جایی که صدها شاعر، نویسنده و متفکر فارسیزبان در دامان آن رشد کردند و آثار ارزشمندی در ادبیات، تاریخ، فلسفه و هنر به جا گذاشتند. اما در نتیجه رخدادهای سیاسی، بهویژه استعمار شوروی سابق، فارسیزبانان این کشور برای استفاده از زبان روسی تحت فشار قرار گرفتند؛ در حدی که اکنون اکثر شهروندان تاجیکستان که از جمله متولیان زبان فارسیاند، قادر نیستند به این زبان بخوانند و بنویسند
امروزه در تاجیکستان کتاب فارسی با الفبای این زبان را فقط میتوان در میان کهنهترین کتابها در کتابخانههای بسیار قدیمی، آن هم به تعداد اندک پیدا کرد. علاوه بر این، به دلیل سلطه طولانی زبان روسی بر این کشور، زبان فارسی در تاجیکستان نتوانست مثل هر زبان دیگری بهروز شود و فارسی تاجیکستان هنوز همان فارسی هزار و چند صد سال پیش است که برخی واژههایش اکنون برای فارسیزبانان افغانستان و ایران قابلفهم نیستند
این در حالی است که در افغانستان، با وجود سالها جنگ و دور ماندن مردم از آموزش و فرهنگپروری، زبان فارسی تا حد زیادی بهروز شده است. هرچند اکنون پس از سلطه طالبان بر این کشور، طالبان برخلاف دولت تاجیکستان، سلسله تلاشها برای حذف زبان فارسی را آغاز کردهاند.این گروه با تغییر دادن زبان نامههای رسمی از فارسی به پشتو، حذف اسامی فارسی از تابلو ادارات دولتی و مراکز آموزشی و دانشگاهها، تخریب مجسمهها و یادوارههای شاعران و نویسندگان فارسیزبان و دهها مورد دیگر، در تلاش برای حذف زبان فارسی برآمدهاند