یک کارشناس حیات وحش درباره خطر نابودی زیستگاه یوزپلنگ ایرانی هشدار داده است. محمدعلی یکتانیک میگوید برخی معدنکاران در دره انجیر یزد، با ارائه اطلاعات نادرست تلاش میکنند یوزهای این زیستگاه به پارک ملی توران انتقال داده شوند تا بتوانند معدن موجود در منطقه را دوباره فعال کنند. کارشناسان حیات وحش بارها تاکید کردهاند که بهترین راه ادامه نسل یوز ایرانی زندگی آنان در زیستگاه طبیعیشان است اما مسئولان محیط زیست از طریق زندهگیری یوزهای منطقه خارتوران و انتقال آنان به پارک ملی توران، حیات اینگونه جانوری را با خطر دوچندان مواجه کردهاند
یوزپلنگ آسیایی در زمانی نه چندان دور در نقاط مختلفی از آسیا زندگی میکرد؛ به طوری که ردپای آن از هند تا عربستان و سوریه دیده میشد اما از سالهای ۱۹۷۰ به بعد که اینگونه جانوری به طور جدی در معرض انقراض قرار گرفت و ایران تنها زیستگاه آن شناخته شد، نامش هم به «یوزپلنگ ایرانی» تغییر کرد. با این همه یوزپلنگ در پناهگاه ایرانی خود نیز در خطر انقراض است چرا که تنها ۴۰ قلاده از آن در سراسر ایران یافت میشود
بر اساس برآوردها و گزارشها، یوزپلنگهای ایرانی در مناطقی از حاشیه کویر مرکزی ایران از جمله خارتوران، نایبندان، دره انجیر و میاندشت زندگی میکنند
در سالهای اخیر، با وجود تعداد کم یوزپلنگها و خطر انقراض آنها، دخالتهای انسانی از جمله معدنکاری، احداث جاده و آتشسوزی در زیستگاه یوز ایرانی، حیات این گونه جانوری را دوچندان در معرض خطری قرار داده است. این در حالی است که کارشناسان حیات وحش بارها تاکید کردهاند که بهترین راه حفظ حیات یوزپلنگ ایرانی و احیای نسل آن، محافظت از زیستگاههای طبیعی این گونه جانوری و فراهم کردن شرایط آرام برای جفتگیری یوزپلنگهایی است که در دل طبیعت زندگی میکنند
پس از آتشسوزیهایی که در زیستگاه یوز ایرانی در استانهای سمنان، یزد، کرمان، خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی درگرفت، حالا خبرگزاری رکنا از فعالیت مجدد معدنکاران استان یزد در منطقه حفاظت شده دره انجیر با وجود سه قلاده یوزپلنگ در این منطقه، خبر داده است
به گفته این کارشناس حیات وحش، در صورت انتقال یوزهای نر به پارک ملی توران، هم معدنکاران سود میبرند و هم مسئولان محیط زیست؛ چرا که معدنکاران به تجارت خود میرسند و مسئولان محیط زیست نیز برای پروژه «تکثیر در حالت نیمه اسارت» بودجه میگیرند
«طرح تکثیر در حالت نیمه اسارت» پروژهای شکستخورده سازمان محیط زیست بود که به دنبال «طرح تکثیر در حالت اسارت» اجرا شد. هر دو این طرحها با وجود دریافت بودجههای زیاد نتوانستند نسل یوزپلنگ ایرانی را احیا کنند
مسئولان محیط زیست در حالی بر اجرای طرحهای شکستخورده اصرار دارند که به گفته یکتانیک، مهمترین راهکار برای احیای نسل یوز ایرانی حفاظت از زیستگاهها است. او با بیان اینکه برخی مدیران محیطزیست از طرحهای نیمه اسارت منفعت کسب میکنند، از قصد آنان برای انتقال یوزهای منطقه خارتوران به پارک ملی توران خبر داد تا به بهانه تلاش برای بارور کردن آنان، بودجههای بیشتری جذب کنند. این در حالی است که یوزهای این منطقه توانستهاند در شرایط زندگی طبیعی هم زادآوری کنند